Hajdučija u Srbiji i Jugoslaviji: Hajdučija između dva rata

PëRMBLEDHJE

Četvta emisija ovog serijala uvodi nas u 20. vek. U vreme između dva svetska rata koje u Srbiji obeležavaju možda najveće kontradiktornosti zbog čega ga je teško sagledati kao celinu.
Mi smo pokušali da ga opišemo, jer nam se tako čonilo primerenije, kao postojanje dva paralelna sveta kojima se niko nije bavio kao celinom ili mi u svojim istraživanjima nismo naišli na jednu takvu analizu - to ostavljamo kao otvoreno pitanje.
Naime s jedne strane imate gradske zajednice sa Beogradom na čelu kao centrom razvoja u svakom smislu - od onog privrednog, trgovinskog, obrazovnog, kulturološkog od najavangardnijih pokreta i u književnosti i u slikarstvu, savremenom plesu, fotografiji... S druge strane, na samo dvadesetak, ne retko i manje kilometara od ovih događanja, bukvalno hajdučke bande odbeglih robijaša, bivših žandarma, vojnih dezertera koji okićeni redenicima, puškama, revolverima, bombama ordiniraju Srbijom - pljačkaju, ucenjuju, ubijaju, zavode teror... Potpuno nadrealno a istinito i ono što je nas istražujući začudilo - potpuno neistraženi period razvoja našeg društva.
Za istoričare on kao da i nije postojao ali je zato za ondašnju periodiku, štampu svake vrste bio vrlo, vrlo inspirativan period. Pa se naša istraživanja nadalje, uz manje poštapalice arhivske, baziraju na novinskim napisima o hajdučiji kojih je bilo toliko da ni mi nismo uspeli sve da isčitamo.
U krajnjem dobili smo još jednu potvrdu koliko su mediji, onda štampani, bitni jer sudeći prema istorijskoj nam građi ono što ćete videti u naredne četiri emisije kao da nam se uopšte nije dešavalo kao društvu. A desio nam se homoljski Dilindžer - legendarni Babejić, pa braća Barbulovići, pa Obrad Nikolić, pa Sušići, Mitrović, Draža Gligorijević i čitava plejada pravih pravcatih hajduka odmetnika - koje je i zakon oglašavao za hajduke sve do početka Drugog svetskog rata.