313: Sinovi svetlosti i sinovi tame

OPIS

U drugom veku pagan i hrišćan. Tacit govori o njihovom,,praznoverju, Svetonije ih označava kao pristalice novog i zločinačkog praznoverja, dok filozof Epiktet osuđuje junačku gotovost hrišćana na mučeništvo, budući da ono počiva na slepom fanatizmu. Na drugoj strani, među onovremenim hrišćanskim apologetama novu veru je odlučno branio Justin Filozof, a zatim i Sirijac Tacijan, Atinagora i drugi.
Progoni hrišćana odvijaju se u talasima, ajveće zatišje bilo je polovinom 3. veka. eki počeli da ih cene, čak i favorizuju, kao na primer Filip Arabljanin, koji će biti ubijen u građanskom ratu 249. godine, a na presto će doći Panonac Decije, koji je sasvim promenio odnos rimske države prema hrišćanima,ugrožavaju Rimsko carstvo, njegov napredak obnovu. Decije izdaje edikt prema kome su svi građani Rimskog carstva, bez obzira kojoj religiji pripadaju, dužni da prinesu žrtve paganskim bogovima i to pred službenom komisijom. ada je počeo prvi veliki, opšti i sistematski progon koji je zahvatio sve delove carstva. Među ondašnjim hrišćanima bilo je i primera nadljudske hrabrosti: brojni pripadnici hrišćanskih opština, čak žene i deca, uprkos svim mukama na koje su stavljani zbog svojih verskih uverenja ostajali su nepokolebljivi. Ali, pošto su mučenici stradali za veru počeli da doprinose sve većem ugledu hrišćanstva među Rimljanima, car je želeo da bude što više otpadnika, a što manje mučenika. bog ovakvih postupaka, je ostao zabeležen u istoriji kao jedan od najsurovijih progonitelja.