Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny

OPIS

Dramat historyczny, 90 min, Polska 1982 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Halina Auderska, Stanisław Kasprzysiak i Janusz Majewski Zdjęcia: Zygmunt Samosiuk Muzyka: Zdzisław Szostak i Bohdan Mazurek Aktorzy: Anna Dymna, Jerzy Zelnik, Aleksandra Śląska, Krzysztof Kolberger, Zdzisław Kozień, Stanisław Zatłoka, Jerzy Trela, Bogusław Sochnacki, Bożena Adamek, Leonard Pietraszak, Franciszek Pieczka, Edward Rączkowski, Andrzej Hudziak, Wojciech Alaborski i inni Historia wielkiej miłości między Barbarą Radziwiłłówną a Zygmuntem Augustem inspirowała twórczość Jana Matejki i Artura Grottgera, swoje sztuki poświęcili jej Alojzy Feliński, Stanisław Wyspiański, Halina Auderska i Stanisław Grochowiak. Ogromny sukces kasowy odniósł zrealizowany ponad sześćdziesiąt lat temu przez Józefa Lejtesa film "Barbara Radziwiłłówna" z Jadwigą Smosarską w roli tytułowej. Autor scenariusza tego filmu, Anatol Stern, skłaniał się ku hipotezie, wedle której Barbara została otruta przez Bonę. Paweł Jasienica przedwczesną śmierć Radziwiłłówny upatrywał w przewlekłej "wstydliwej" chorobie, która dodatkowo sprawić miała bezpłodność Zygmunta Agusta. Natomiast Janusz Majewski tajemnicę śmierci królowej pozostawił niewyjaśnioną, skupił się bowiem na historii miłości Barbary i Zygmunta. Akcja filmu Janusza Majewskiego rozpoczyna się po śmierci królowej. Od 25 maja do 24 czerwca 1551 roku kondukt pogrzebowy przemieszcza się z Krakowa do Wilna, gdzie zgodnie z jej ostatnią wolą ma być pochowana Radziwiłłówna. Zygmunt August wraz z towarzyszącym mu orszakiem podąża za karawanem, a w czasie tej podróży wspomina chwile, które spędził z Barbarą. W większości scen wspomnieniowych wykorzystano fragmenty serialu telewizyjnego "Królowa Bona" zrealizowanego przez Janusza Majewskiego dwa lata wcześniej. Zygmunt August poślubia Elżbietę Habsburżankę. Wieczorem w jego sypialni Elżbieta dostaje konwulsji i traci przytomność. Za radą matki, królowej Bony, czujący wstręt do żony Zygmunt udaje się w podróż na Litwę. Tam poznaje Barbarę Radziwiłłównę. W leśniczówce dochodzi do pierwszego zbliżenia między nimi. W Wilnie Zygmunt ponownie odwiedza Barbarę. Zaskoczony w nocy w jej komnacie przez braci Radziwiłłówny król ślubuje jej miłość, poważanie i ochronę przed krzywdą. Po śmierci Zygmunta I Bona namawia owdowiałego syna, by poślubił księżniczkę francuską. Król stanowczo odmawia. Bracia natomiast namawiają Barbarę, by zażądała wprowadzenia na Wawel. Tymczasem na burzliwym posiedzeniu sejmu senatorowie domagają się, by król wyrzekł się tego nieformalnie zawartego małżeństwa. On jednak przerywa obrady mówiąc, że przysięgi złożonej przed Bogiem nie złamie. Zygmunt wprowadza Barbarę na Wawel i doprowadza do jej koronacji. W czasie ceremonii królowa słabnie. Szybko okazuje się, że jest bardzo chora. Na łożu śmierci prosi męża, by pochował ją w Wilnie.