Klucznik

OPIS

Scenariusz filmu (Grand Prix za reżyserię, nagrody za muzykę i za zdjęcia na IV FPTT w Olsztynie w 1980 r.) powstał na motywach sztuki Wiesława Myśliwskiego.
Akcja "Klucznika" rozgrywa się w małej wiosce na przełomie lat 1944/45.
Jej mieszkańcy wiedzą już o reformie rolnej, ale ziemia pobliskiego dworu nie została jeszcze podzielona, a w pałacu w dalszym ciągu mieszka schorowany hrabia z siostrą i córką. Majątek pałacowy został już niemal kompletnie rozgrabiony, w parku bawią się chłopskie dzieci, nie ma zwierząt. Jedynie pałac pozostał nietknięty, żaden z chłopów nie śmie bowiem doń wejść, póki "on" tam jest.
Dawny klucznik Kazimierz nadal pełni swoją funkcję, chociaż właściwie nie ma już czego pilnować. "Posprawdzało się panie hrabio, pozamykało, stworzenie jeść dostało na całą noc..." - relacjonuje co wieczór hrabiemu, bojąc się, że prawda o stanie majątku mogłaby zabić chorego na serce pana. Ale hrabia doskonale zdaje sobie sprawę z tego, co się wokół niego dzieje, jednak - podobnie jak klucznik - udaje, że nic się nie zmieniło. Wie, że nie był dobrym panem i spodziewa się, że któregoś dnia chłopi wtargną do pałacu, by zamordować jego i jego rodzinę.
A on chce umrzeć godnie i pięknie, odejść wraz z epoką, w której żył, z klasą, tradycją, kulturą, do której należał. Dlatego też któregoś wieczoru przyjmuje klucznika w kontuszu i z karabelą u boku. Podziw, jaki widzi w oczach sługi, sprawia hrabiemu satysfakcję. Za obietnicę dochowania wierności ofiarowuje Kazimierzowi swój majątek, przypina karabelę, a do ręki daje dzwonek, którym dzwonił na służbę. Razem przemierzają pałacowe korytarze. W pewnym momencie hrabia pada rażony atakiem serca. Klucznik idzie dalej sam, zasiada w fotelu swego pana i nieśmiało, a potem coraz energiczniej potrząsa dzwoneczkiem. Dźwięk dzwonka potęguje muzyka i zmienia w brzmienie wielkich dzwonów. Ale lokaj się nie pojawia.

Dramat, 80 min, Polska 1979