Amadeusz

OPIS

Obsypany nagrodami jeden z najgłośniejszych filmów Milosa Formana, twórcy m. in. "Miłości blondynki", "Lotu nad kukułczym gniazdem", "Hair", "Skandalisty Larry'ego Flynta", "Człowieka z Księżyca". 8 Oscarów (najlepszy film, reżyseria, scenariusz, scenografia, kostiumy, dźwięk, charakteryzacja oraz aktor F. Murray Abraham) i trzy nominacje (aktor Tom Hulce, zdjęcia, montaż) oraz liczne nagrody Akademii Brytyjskiej i Złote Globy. Film powstał na podstawie nie mniej głośnej sztuki pod tym samym tytułem Petera Shaffera, czołowego przedstawiciela teatru brytyjskiego. Dramat był wystawiany z ogromnym powodzeniem na scenach całego świata (w Polsce po raz pierwszy wystawił sztukę Roman Polański w warszawskim Teatrze na Woli). Milos Forman obejrzał premierowy spektakl w National Theatre w Londynie, w listopadzie 1979 roku. Już wówczas zrodził się w jego głowie pomysł nakręcenia filmu, czym od razu podzielił się z autorem sztuki. Współpracę rozpoczęli w lutym 1982 roku. Shaffer i Forman nazywają swój fenomenalny film "fantazją zainspirowaną życiem i tajemniczą śmiercią Mozarta". Jest to dramat, który rozegrał się pomiędzy Wolfgangiem Amedeuszem Mozartem, jednym z największych twórców muzyki, a Włochem Antonio Salierim, nadwornym kompozytorem cesarza Austrii Józefa II. Mozart żył tylko 35 lat, zmarł w niewyjaśnionych okolicznościach, Salieri doczekał późnej starości, gorzkiej i szaleńczej. U schyłku życia cierpiał na zaburzenia psychiczne. Ostatnie lata spędził w zakładzie zamkniętym. Urodzony w Czechosłowacji Milos Forman realizował swój film w Pradze, dokąd powrócił po emigracji politycznej w 1968 roku. Listopad, 1823 roku. Po nieudanej próbie samobójczej Antonio Salieri (F. Murray Abraham) zostaje przeniesiony do szpitala dla obłąkanych. Odwiedza go szpitalny kapelan, ksiądz Vogler (Richard Frank), wysłuchując prawdopodobnie ostatniej spowiedzi starego człowieka. Antonio Salieri urodził się w małym włoskim miasteczku. Jako mały chłopiec ślubował czystość i pokorę w zamian za talent muzyczny i sławę. Bóg wysłuchał jego prośby. Salieri odnosi sukces w Wiedniu, obejmuje zaszczytną funkcję nadwornego muzyka cesarza Józefa II. Ale w roku 1781 na dworze pojawia się Wolfgang Amadeusz Mozart (Tom Hulce), który wkrótce miał się stać największym rywalem Salieriego. Mozart zasłynął już w Europie jako "cudowne dziecko", teraz ma 26 lat i nareszcie wyzwolił się spod tyranii ojca, Leopolda Mozarta (Roy Dotrice). Cesarz obdarza utalentowanego kompozytora zaufaniem, zamawia u niego operę w języku niemieckim. Salieri czuje się jeszcze bardziej zagrożony, gdy Mozart zaczyna uwodzić jego uczennicę, śpiewaczkę Katerinę Cavalieri (Christine Ebersole). Knuje intrygę przeciwko znienawidzonemu rywalowi, podsuwając mu swoją siostrzenicę. Nieświadoma podstępu Konstancja (Elizabeth Berridge) wkrótce zostaje żoną Mozarta. Doręcza Salieriemu nutowe zapiski, aby udowodnić talent muzyczny męża. Pisane bez żadnych poprawek, genialne kompozycje wzbudzają wściekłość Salieriego. Opętany chorobliwą zazdrością poprzysięga zemstę Mozartowi. Jego intrygi doprowadzają do kompletnej klapy opery "Wesele Figara". Tymczasem Mozart popada w tarapaty. Ma długi, nie zdaje sobie sprawy, że każdy jego krok śledzi podstawiona służąca. Do Wiednia przybywa Leopold Mozart, wrogo nastawiony do Konstancji. Jego niechęć do synowej tylko pogarsza konfliktową sytuację w domu. Przepełniony goryczą Leopold wyjeżdża do Salzburga, gdzie niebawem umiera.