Wino truskawkowe

OPIS

To, co w "Opowieściach galicyjskich" mnie zafascynowało, to są postaci. Postaci, które mają niezwykłe losy, w obliczu tragedii zachowują godność, a ich filozofia życiowa pozwala im przetrwać życiowe burze. Ci ludzie żyją na ziemi, która oprócz swojego niespotykanego piękna kryje w sobie mnóstwo dramatów, o czym najlepiej świadczą rozsiane wszędzie krzyże i cmentarze - tu polski, tam łemkowski, austriacki, żydowski... Niektórzy tę ziemię nazywają Małymi Bałkanami - mówił o genezie powstania "Wina truskawkowego" Dariusz Jabłoński. Rzeczywiście, podobnie jak w Stasiukowych "Opowieściach galicyjskich", których film jest adaptacją, fabuła często schodzi tu na drugi plan, ustępując miejsca kontemplacji piękna przyrody Beskidu Niskiego oraz pogłębionym psychologicznie portretom zwykłych ludzi. Owa zwykłość zresztą okazuje się po pewnym czasie jedynie fasadą, skrywającą wielkie namiętności, życiowe tragedie i nietuzinkowe charaktery. W Żłobiskach losy ludzi z krwi i kości nierozerwalnie splatają się z losami pokutujących duchów, widocznych tylko dla wybranych. Ci, którzy po cichu marzą o ucieczce do "wielkiego świata", sąsiadują z tymi, dla których senne, prowincjonalne "życie bez zdarzeń" stało się upragnionym azylem, gdzie macki owego "świata" nie sięgają. Lokalne legendy i mitologie zderzają się z agresywnym "małym biznesem", wabiącym krzykliwymi, tandetnymi neonami i pismami pornograficznymi. Sielskie pejzaże, raz romantyczne, innym razem nieco surowe, lecz zawsze piękne, z pietyzmem przenosi na kinowy ekran kamera Tomasza Michałowskiego. Nawiązująca do etnicznej wielobarwności regionu muzyka Michała Lorenca to kolejny element budujący unikatowy klimat filmu Jabłońskiego. Klimat bliski temu, który odnaleźć można chyba tylko w literaturze tzw. realizmu magicznego, lecz zarazem bardzo swojski, specyficznie słowiański. W "Winie truskawkowym" wystąpiła plejada znanych i cenionych aktorów. Główną rolę zagrał Jiri Machacek, czeski aktor, którego pozycję ugruntowały m. in. takie, popularne również w Polsce, filmy jak: "Powrót idioty" Sasy Gedeona, "Małe sekrety" Alice Nellis, "Na złamanie karku" Jana Hrebejka, a zwłaszcza "Samotni" Davida Ondricka. Partneruje mu, obdarzona nieco niepokojącą i mroczną urodą, Słowaczka Zuzana Fialova oraz plejada polskich gwiazd, które i tym razem bezbłędnie wywiązały się z powierzonego im zdania: Marian Dziędziel, Robert Więckiewicz, Maciej Stuhr i Jerzy Radziwiłowicz. "Film przypomina książkę. Właściwie teraz to już sam nie wiem, co według czego było robione. Darek Jabłoński ustawił kamerę w tych samych miejscach, w których wiele lat temu wymyśliłem"Opowieści galicyjskie". W ten przedziwny sposób mogę dzisiaj oglądać własne wizje, własne myśli. I ta opowieść o miłości, śmierci i o pokutującym duchu została rozświetlona jakimś nieco nieziemskim blaskiem, cudownym blaskiem kina, który przypomina jednak jasność nadprzyrodzoną. Tym razem chyba udało się pokazać niewidzialne" - mówił po premierze "Wina..." Andrzej Stasiuk. Lepszej rekomendacji chyba nie trzeba.